W rajskiej dolinie wśród zielska • Autor: Jacek Hugo-Bader • Moja ocena: ★★★★★★★★★☆ (9/10) • W rajskiej dolinie wśród zielska to znakomity zbiór reportaży Jacka Hugo-Badera, jednego z najważniejszych współczesnych polskich reporterów, znanego z bezpośredniej, szczerej i często bezk­ompr­omis­owej­ metody pracy. Autor od lat specjalizuje się w opisywaniu postsowieckiej rzeczywistości — przemierza przestrzenie dawnego ZSRR, spotyka ludzi, o których nie pisze nikt inny, i z niezwykłą wrażliwością dokumentuje ich codzienność. Ta książka doskonale wpisuje się w jego char­akte­ryst­yczn­y styl. • Zbiór reportaży prowadzi czytelnika przez kraje i regiony, które w polskiej świadomości funkcjonują gdzieś na marginesie — egzotyczne, nieoczywiste, często pomijane. Pod pewnymi względami to podróż podobna do tej, którą odbył kiedyś Ryszard Kapuściński w Kirgiz schodzi z konia — choć Hugo-Bader idzie innym tropem: bardziej bezpośrednim, mniej poetyckim, za to mocniej zanurzonym w żywych doświadczeniach zwykłych ludzi. • Ogromnym atutem książki jest język autora: plastyczny, żywy, pulsujący energią i emocją. Reportaże wciągają od pierwszych stron — zarówno dzięki tematyce, która (także ze względu na moje osobiste zainteresowania) okazała się wyjątkowo absorbująca, jak i dzięki umiejętności Hugo-Badera do budowania intymnych portretów. Przedstawieni bohaterowie szybko zyskują sympatię czytelnika; są prostolinijni, autentyczni, pozostawiają po sobie ślad, którego trudno się pozbyć po zakończeniu lektury. • To książka, która nie tylko opowiada o postsowieckim świecie, ale pozwala go poczuć: jego melancholię, surowość, absurd, biedę i niepodrabialny urok. Hugo-Bader po raz kolejny udowadnia, że potrafi być tam, gdzie historia i codzienność ścierają się najsilniej. • Książkę zdecydowanie polecam — to jedna z najlepszych podróży przez postsowiecką rzeczywistość, jakie można odbyć dzięki literaturze. • 📖 22:17 · 23.11.2025 · 105/2025

Biblioteki. Krucha historia • Autorzy: Andrew Pettegree, Arthur der Weduwen • Moja ocena: ★★★★★★★☆☆☆ (7/10) • Na tę książkę czekałem naprawdę długo — zarówno ze względu na temat, jak i na imponującą objętość, która obiecywała szeroką panoramę dziejów bibliotek. „Biblioteki. Krucha historia” rzeczywiście stanowi monumentalne opracowanie, pokazujące, jak niezwykle delikatna i podatna na zniszczenia była (i nadal jest) historia przechowywania, gromadzenia oraz udostępniania wiedzy. • Mimo szerokiego zakresu tematycznego mam jednak mieszane odczucia. Autorzy potrafią snuć fascynującą opowieść, ale nierównomiernie rozkładają akcenty: niektóre fragmenty mogłyby zostać rozbudowane, by lepiej ukazać kontekst i znaczenie pewnych zjawisk, inne natomiast sprawiają wrażenie zbyt szczegółowych, wręcz przy­tłac­zają­cych­ nadmiarem detali. Zdarza się, że bogactwo faktów przysłania samą narrację. • Nie zmienia to jednak faktu, że książka stanowi cenne kompendium wiedzy o tym, jak powstawały, ewoluowały i często ginęły biblioteki — od zbiorów antycznych po współczesne instytucje kultury. Autorzy doskonale ukazują także paradoks historii książki: to, co dziś wydaje się trwałe i oczywiste, przez wieki było nieustannie narażone na przypadek, zaniedbanie, fanatyzm czy zwykłą ludzką głupotę. • Mimo pewnych niedoskonałości warto po tę publikację sięgnąć. To rzetelne, szeroko zakrojone opracowanie, które pozwala spojrzeć na biblioteki nie tylko jako miejsca gromadzenia książek, ale jako wrażliwe, kruche elementy cywilizacji — wymagające troski i świadomego działania. • 📖 20:37 · 21.11.2025 · 104/2025

Życie w chłopskiej chacie • Autor: Kamil Janicki • Moja ocena: ★★★★★★★★★☆ (9/10) • Wraz z „Dziesięciną” uważam, że jest to jedna z najlepszych książek Kamila Janickiego. Autor w znakomity sposób odtwarza realia życia codziennego w dawnej wiejskiej chacie, przedstawiając jej konstrukcję, organizację przestrzeni i funkcjonalność z niezwykłą skrupulatnością. Z lektury wyniosłem znacznie więcej, niż się spodziewałem — zwłaszcza że podchodziłem do niej z pewną ostrożnością, obawiając się powtórki z nieco bardziej publicystycznej „Pańszczyzny”. Na szczęście obawy te okazały się bezpodstawne. • Janicki łączy erudycję z lekkością pisania, dzięki czemu książka jest zarówno bogata w wiedzę, jak i bardzo przystępna. Szczegółowe opisy codziennych czynności, zwyczajów oraz sposobów organizacji życia domowego tworzą niezwykle żywy obraz dawnej wsi, dalece odbiegający od stereotypów. To właśnie ta drobiazgowość i umiejętność nadawania faktom narracyjnej dynamiki sprawiają, że publikacja angażuje od pierwszych stron. • Warto też zwrócić uwagę na samo wydanie: książka jest solidnie przygotowana, szyta, w twardej oprawie, wzbogacona licznymi kolorowymi ilustracjami dopasowanymi tematycznie do treści. Dzięki temu lektura jest nie tylko intelektualnie saty­sfak­cjon­ując­a, ale też wizualnie bardzo przyjemna. • Świetna publikacja, która w przystępny sposób pozwala zrozumieć realia życia codziennego w dawnej Rzec­zypo­spol­itej­. Serdecznie polecam. • 📖 22:33 · 14.11.2025 · 103/2025

Chiński obwarzanek. Od Tajwanu po Tybet, czyli jak Chiny tworzą imperium • Autor: Michał Lubina • Moja ocena: ★★★★★★★★★☆ (9/10) • Naprawdę rewelacyjna książka! Michał Lubina w swoim „Chińskim obwarzanku” kreśli szeroką, fascynującą panoramę współczesnego Państwa Środka, ukazując jego imperialne ambicje i sposób, w jaki Chiny kształtują swoje wpływy na peryferiach – od Tybetu, przez Mongolię, aż po Tajwan i Hongkong. Autor koncentruje się nie tylko na polityce, lecz także na kulturze, historii i psychologii chińskiego podejścia do świata, dzięki czemu publikacja staje się niezwykle wielowymiarowa. • To, co szczególnie doceniam, to sposób, w jaki Lubina zachowuje równowagę między publicystyką a naukową analizą. Pisze rzeczowo, ale przystępnie; nie zasypuje czytelnika przypisami, mimo że całość opiera się na solidnych źródłach i została uzupełniona obszerną bibliografią, stanowiącą osobny rozdział książki. Dzięki temu publikacja zachowuje naukową wartość, jednocześnie pozostając lekturą bardzo przystępną i wciągającą. • Z lektury wyniosłem wiele nowych informacji – także takich, które na Zachodzie rzadko są szerzej omawiane lub przedstawiane z chińskiej perspektywy. To bez wątpienia jedna z ciekawszych książek o współczesnych Chinach dostępnych w języku polskim. • Serdecznie polecam wszystkim zainteresowanym geopolityką, współczesną Azją i mechanizmami budowania potęgi przez Chiny. • 📖 23:36 · 12.11.2025 · 102/2025

Dziesięcina. Prawdziwa historia kleru w dawnej Polsce • Autor: Kamil Janicki • Moja ocena: ★★★★★★★★☆☆ (8/10) • Kolejna bardzo dobra publikacja autorstwa Kamila Janickiego. Aby jednak w pełni zrozumieć jej przesłanie, warto wcześniej sięgnąć po „Pańszczyznę” oraz „Warcholstwo” – dwie pozycje, które razem z „Dziesięciną” tworzą swoistą trylogię o strukturach społecznych i mechanizmach władzy w dawnej Rzec­zypo­spol­itej­. Dopiero wtedy uzyskujemy pełniejszy, wielowymiarowy obraz epoki. • Sam temat kleru i jego roli w I Rzec­zypo­spol­itej­ został przedstawiony z dużym wyczuciem i historyczną rzetelnością. Autor unika taniej sensacji, skupiając się na analizie źródeł, a jednocześnie potrafi zachować lekkość stylu char­akte­ryst­yczn­ą dla jego popu­larn­onau­kowy­ch publikacji. Szczególnie interesująca jest część poświęcona próbom oszacowania realnego majątku, jakim dysponowało duchowieństwo – fragment rzadko spotykany w literaturze tego typu, a niezwykle pouczający. • „Dziesięcina” to książka, która łączy przystępność z solidną warstwą faktograficzną. Nie jest napisana pod tezę, choć autor nie ukrywa swojej krytycznej perspektywy wobec niektórych aspektów dawnego Kościoła. Dzięki temu całość zachowuje intelektualną równowagę i może być punktem wyjścia do ciekawych refleksji o relacjach między religią, władzą i społeczeństwem. • Polecam wszystkim zainteresowanym historią Polski, zwłaszcza tym, którzy chcą spojrzeć na przeszłość bez patosu, ale z należnym zrozumieniem jej złożoności. • 📖 20:53 · 04.11.2025 · 99/2025