Postępującą eskalacja obrzydliwych zachowań głównego bohatera raz po raz sprawiała, iż w trakcie czytania zaczęłam się obawiać zakończenia tej powieści w formie jeszcze bardziej hedonistyczno-zwierzęcego finału. Mimo to, linia fabularna zdaje się z premedytacją prowadzić na samo dno, by na koniec móc pewnie się od niego odbić zyskując nową perspektywę. W istocie, nadzieja, a w dalszej kolejności cierpliwość są największą bronią, którą możemy skierować w stronę strachu i beznadziei. Kto wie co złego, ale też bezgranicznie dobrego i czystego czai się w czeluściach naszych serc?

Delikatny jakby zarys działalności wychowawczej w Zawierciu, na początku być może nazbyt suchy i informacyjny, w momencie przejęcia narracji przez siostrę Teresę Bielawską nabiera realności w jej przejmujących opisach codziennej i niewdzięcznej walki o dobry byt swoich podopiecznych, których wychowawcy współcześnie już raczej nie uświadczą, a co kiedyś było dosłownym żebraniem o zapewnienie najbardziej podstawowych potrzeb dzieci. Piękne są również opisy ksztaltowania postaw moralnych i wewnętrznych przemian wychowawków - tym bardziej szkoda, że opis wspomnień kończy się na opuszczeniu Zawiercia przez siostrę Teresę Bielawską, tak nies­praw­iedl­iwie­ potraktowaną przez los.

Pozornie książka prezentuje pobieżny poziom zrozumienia relacji rodzinno-macierzyńskich z emigracją w tle, co niektórych może irytować, moim jednak zdaniem, poprzez liczne nied­opow­iedz­enia­ i ogólniki, zmusza czytelnika do kluczenia i szukania dalszego ciągu tych rozpoczętych wątków, myślenia i zastanawiania się co dalej, co ma swoje dobre i nie tak dobre strony. Ramy fabularne książki to jakby właśnie ten tytułowy pejzaż w kolorze sepii, stara fotografia, która utrwaliła i zamroziła w czasie konkretny fragment życia, do którego nie ma już dostępu, a mimo to, problemy i dylematy wewnętrzne ludzi pozostają niezmiennie te same.

Powiedzieć, że to powieść o głowie wiel­opok­olen­iowe­j rodziny japońskiej po drugiej wojnie światowej, którego pod koniec życia zebrało na wspominki to krzywdzące nied­opow­iedz­enie­, choć dla wielu to bardzo uproszczona linia fabularna. Jednak główny bohater, Shingo, ukazuje tak bogate życie wewnętrzne w jego licznych przemyśleniach, trosce o rodzinę, rozliczeniach z przeszłości, snach i marzeniach, że nie sposób nie zatracić się zupełnie w czytaniu tej powieści. Drobiazgowe opisy życia codziennego, przyrody czy po prostu ludzi są niespieszne i naprawdę przenoszą w czasie do powojennej Japonii. Bardzo interesujące są również relacje rodzinne głównego bohatera, które pokazują, iż tak naprawdę rodzic nigdy nie przestaje martwić się o los swojego dziecka, strofować go czy mu po prostu pomagać, zadając sobie jednocześnie pytanie jak dużo może lub powinien zrobić. Mnogość aluzji, niedomówień i metafor sprawia, że czytelnik sięga po więcej chcąc odkryć coraz więcej rodzinnych tajemnic Shingo.

Przesympatyczna bajka muzyczna popularnego opowiadania o Panu Astronomie i jego prze-ciekawskich dzieciach Teleskopku i Teleskopce, których głosy Marii i Barbary Winiarskich wyśpiewują skoczne i wesołe piosenki, które nie chcą później w ogóle zostawić nas w spokoju.