Początki włocławskiego publicznego bibliotekarstwa sięgają XIX wieku i wiążą się z istniejącymi wówczas bibliotekami wyznaniowymi chrz­eści­jańs­kimi­ i żydowskimi. W 1906 r. z inicjatywy włocławskich elit, dla potrzeb naukowo–kulturalnych, powstała Biblioteka i Czytelnia im. Adama Mickiewicza we Włocławku[1]. W grudniu 1930 r., z inicjatywy włocławskiego magistratu, powstała Miejska Biblioteka Publiczna i Czytelnia w nowo wybudowanym gmachu Muzeum Ziemi Kujawskiej przy ul. Słowackiego[2].Wkrótce po wyzwoleniu Włocławka z okupacji niemieckiej, 15 kwietnia 1945 r. została otwarta pierwsza na Pomorzu[3] Miejska Biblioteka Publiczna we Włocławku zlokalizowana przy ul. Kościuszki 12. Biblioteka prowadziła wypożyczalnię i czytelnię dla dorosłych oraz oddział dla dzieci. Jej pierwszym kierownikiem była Irena Chądzyńska. Od 1957 r. funkcję tę przejęła Maria Branicka, późniejszy wieloletni dyrektor (do 1993 r.)[4].Na skutek przeciążenia stropów w budynku biblioteki przy ulicy Kościuszki, placówka w roku 1972 przeniosła się do nowo wybudowanego gmachu przy ul. Warszawskiej 11/13. Oficjalne otwarcie odbyło się 15 lipca 1972 r.[5] 31 lipca 1975 r., w związku z nowym podziałem admi­nist­racy­jnym­ kraju, powołano do życia Wojewódzką Bibliotekę Publiczną we Włocławku, która swą działalność rozpoczęła 2 listopada tego roku[6]. Po uzyskaniu statusu biblioteki wojewódzkiej, powiększył się jej zakres zadań oraz teren działania, który objął całe województwo włocławskie. W 1992 r. we Włocławku działało 18 bibliotek: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, 16 filii (wśród nich trzy dla dzieci) oraz Filia Książki Mówionej. Dzięki prowadzonej przez WBP działalności kulturalno-oświatowej (wystawy książek, spotkania autorskie, prelekcje, turnieje językowe, lekcje biblioteczne), następował duży wzrost czytelnictwa[7]. Dnia 24 marca 1994 r. w gmachu WBP otwarto dwie nowe czytelnie – Regionalno-Bibliograficzną i Prasy[8]. W Czytelni Prasy odbywały się cykliczne spotkania z twórcami regionu i promocje ich książek. Biblioteka stała się ważnym ośrodkiem życia kulturalnego. W roku 1994 r. WBP zakupiła program SOWA i tym samym rozpoczęła komputeryzację zbiorów bibliotecznych. Na przestrzeni lat, proces komputeryzacji w bibliotece ulegał modyfikacji. Obecnie (od 2018 r.) włocławscy bibliotekarze pracują w programie SOWA SQL PREMIUM. W czerwcu 1997 r. WBP zapoczątkowała działalność wydawniczą[9]. W styczniu 1999 r., w wyniku kolejnych zmian admi­nist­racy­jnyc­h kraju, teren województwa włocławskiego został włączony do nowo utworzonego województwa kujawsko-pomorskiego. Pieczę nad włocławską książnicą, pod nazwą Biblioteka Publiczna we Włocławku, przejął samorząd miasta Włocławek[10]. Za wybitne zasługi dla polskiego bibliotekarstwa, w 2003 r. Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich przyznał Bibliotece Publicznej we Włocławku Medal Bibliotheca Magna Perennisque[11]. W 2005 roku Biblioteka Publiczna obchodziła jubileusz 60-lecia swojej działalności. Decyzją Rady Miasta (Uchwała nr 45/XXXII/2005 z dnia 21.03.2005) placówka powróciła do starej nazwy – Miejska Biblioteka Publiczna i przyjęła na swojego patrona Zdzisława Arentowicza, literata, wybitnego znawcę historii i tradycji ziemi kujawskiej. W tym też roku, z okazji Dnia Pracownika i Twórcy Kultury, biblioteka otrzymała Nagrodę Główną Prezydenta Włocławka w dziedzinie Kultury za promowanie książki i czytelnictwa oraz wychowanie kolejnych pokoleń włocławian w tradycji kultury kujawskiej[12].W latach: 2005-2006 Miejska Biblioteka Publiczna im. Z. Arentowicza realizowała kilka projektów w porozumieniu z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dotyczyły one informatyzacji sieci bibliotek oraz poprawy jakości i dostępności usług bibliotecznych. Dzięki powszechnej informatyzacji MBP, od stycznia 2007 r. wszyscy internauci, poprzez elektroniczny katalog on-line, mogli uzyskać informacje o zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej we Włocławku na stronie: (www.biblioteka.wloclawek.pl). Od 2008 r. biblioteka realizuje projekt Instytutu Książki pn. Dyskusyjny Klub Książki. Rok 2009 stał się rokiem przełomowym dla bibliotekarzy i czytelników – wszystkie placówki biblioteczne zostały objęte systemem elektronicznego udostępniania zbiorów. W maju 2009 roku MBP miała zaszczyt być gospodarzem wojewódzkich obchodów Dnia Bibliotekarza i Bibliotek. Od 2014 r., dzięki funduszom z budżetu Urzędu Miasta Włocławek, rozpoczęły się remonty kilku filii Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Z. Arentowicza. Na przestrzeni lat: 2014-2018 wyremontowano i wyposażono w nowe regały oraz w nowoczesne meble i sprzęty pięć filii (w tym jedną z Włocławskiego Budżetu Obywatelskiego). Od 2018 roku MBP bierze także udział w ogólnopolskiej kampanii społecznej „Mała książka – wielki człowiek” realizowanej przez Instytut Książki w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa.
W maju 2019 r., w ramach projektu „Kultura w zasięgu 2.0”, została otwarta Pracownia Digitalizacji i tym samym biblioteka wkroczyła w XXI wiek. W 2020 r. Miejska Biblioteka Publiczna im. Zdzisława Arentowicza we Włocławku obchodziła jubileusz 75-lecia powstania i 130. rocznicę urodzin patrona.
W tym samym roku rozpoczęła się modernizacja i przebudowa budynku biblioteki przy ulicy Warszawskiej 11/13. W związku z tym, placówka przeniosła się do siedziby tymczasowej przy Placu Staszica 1. W 2021 r. Miejska Biblioteka Publiczna im. Zdzisława Arentowicza we Włocławku zajęła drugie miejsce w międzynarodowym konkursie „NPSIG Music Contest 2021” zorganizowanym przez Międzynarodową Federację Stowarzyszeń i Instytucji Bibl­iote­kars­kich­ IFLA. Nagrodzono utwór „Ciąg do książek”[13]. Przy bibliotece od 2021 r. działa biblioteczny zespół muzyczny THE BIBLIOKERS złożony z pracowników biblioteki i lokalnych muzyków[14]. 15 lipca 2022 r. nastąpiło uroczyste otwarcie zmod­erni­zowa­nego­ budynku przy ul. Warszawskiej 11/13[15].

Facebook Biblioteki : www.facebook.com
Instagram Biblioteki : www.instagram.com

1. Brodzikowski Stefan, Biblioteki włocławskie, „Życie Włocławka i Okolicy” 1930, nr 6, s. 10.
   
2. Morawski Michał, Monografia Włocławka, Włocławek 2003, s. 361.
   
3. Babisia Stanisław, W piątą rocznicę wyzwolenia Włocławka: 20.01.1945 – 20.01.1950, „Gazeta Kujawska” 1950, nr 20, s. 6.
   
4. Vademecum czytelnika: wydanie jubileuszowe, oprac. Janina Górniak, Włocławek 2005, s. 3.
   
5. Tamże, s. 3.
   
6. Informator: wydano w roku jubileuszowym dwudziestolecia woj. włocławskiego i Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, Włocławek 1995, s. 11.
   
7. Włocławski Słownik Biograficzny, pod red. Stanisława Kunikowskiego, t. 7, Włocławek 2018, s.28.
   
8. Informator…, op. cit., s. 14.
   
9. Vademecum czytelnika…, op. cit., s. 4.
   
10. Tamże, s. 4.
    
11. Tamże, s. [25].
    
12. Twórcy kultury wyróżnieni, „Gazeta Kujawska” 2005, nr 119, s. 15.
    
13. npsig.wordpress.com.
    
14. biblioteka.wloclawek.pl.
    
15. biblioteka.wloclawek.pl.
    
16. biblioteka.wloclawek.pl.
    
17. biblioteka.wloclawek.pl.
    
18. Roczne sprawozdanie merytoryczne instytucji kultury – Miejska Biblioteka Publiczna im. Zdzisława Arentowicza we Włocławku – za rok 2019.