"Wrócę, gdy będziesz spała" to reportaż o ludziach, których matkom udało się dać im życie po raz drugi. To jedna z tych naprawdę niewielu książek, które czytałam bardzo długo, z uwagi na emocje jakie wywołują zawarte w niej relacje. Historie jej bohaterów są pełne najgorszych nieszczęść, ogromnego smutku, żalu, strachu, samotności. To opowieści o opuszczeniach, dzięki którym mimo wszystko zostało ocalone kolejne pokolenie żydowskich dzieci. Matki, które w ten sposób zdecydowały się ratować swoje dzieci, stały przed wyborem tragicznym. Żadna z nich jednak nie chciała skazywać ich na pewną śmierć. Znacznie lepszą perspektywą był dla nich los z pewną niewiadomą niż bliski kres ich życia. W większości dzieciom tym udało się ocaleć, a nawet poznać swą prawdziwą tożsamość, z którą niektórym trudno było się pogodzić. Nie ma w świecie nic gorszego niż życie w ciągłym poczuciu winy, wewnętrznym rozdarciu między dwiema tożsamościami. Z perspektywy ocalałych trudno jest mówić o wdzięczności, bo nie wiadomo komu i za co należy się być wdzięcznym bardziej... Bez względu na przedstawione w książce przeżycia poszczególnych jej bohaterów i bohaterek zdołali oni doznać w swoim życiu większego lub mniejszego szczęścia, stłumić w sobie żal i iść dalej, aby dawać świadectwo kolejnym pokoleniom. Bo pamięć i zachowanie tożsamości w przypadki każdego z nas są wartościami o niebagatelnym znaczeniu, które powinniśmy pielęgnować aż po sam kres swojego istnienia. Publikacja Patrycji Dołowy jest prawdziwym wyciskaczem łez, niejednokrotnie zmuszała mnie do płaczu. Trudna lektura, aczkolwiek niezwykle nam wszystkim potrzebna. Polecam.

Przejmujące historie wojennych dzieci, które miały dwie, a czasem i trzy matki, nieznaną tożsamość i tragiczne losy. Bardzo polecam.