„Kochać kogoś to (…) pozwalać mu na to, żeby był, jaki jest.” • Do napisania recenzji książki „Tato” W. Whartona skłoniła mnie biblioteczna akcja „Książka z Kluczem”, w czerwcu poświęcona książkom z lat 90-tych oraz zbliżający się Dzień Ojca. • W latach największej popularności Whartona, należałam do zagorzałych fanek jego twórczości. Szczególnie ujęło mnie „Stado”, „Ptasiek” i rzeczony „Tato”. Dziś od literatury oczekuję nieco więcej niż oferował mi wówczas autor. Ale muszę przyznać, że przeczytany po latach i ogromie nowych doświadczeń, „Tato” uwiódł mnie ponownie, ale z innej strony, aniżeli zrobił to w przeszłości. • Lejtmotyw powieści jest w zasadzie tłem, głównym celem pisarza było pokazanie emocji i uczuć bohaterów. Pozycja mówi o przemijaniu, nieuchronności śmierci, a jej największą zaletą jest to, jak prawdziwie pokazuje relacje rodzinne. Nie zawsze lubimy się na co dzień, ale kochamy się bezgranicznie i jesteśmy w stanie poświęcić swoim najbliższym wiele. • „Tato” po raz pierwszy przeczytałam z kimś, kto recenzował moje pierwsze wypracowania i nauczył mnie pochłaniać książki. Dziękuję Ci Tato. Życzę Tobie i innym wspaniałym Ojcom wszystkiego dobrego w Wasze święto. • Kamila Sośnicka

William Wharton urodził się w 1925 roku w Filadelfii, w rodzinie robotniczej. Z wykształcenia psycholog z zamiłowania malarz. Wiele lat pracował jako nauczyciel plastyki, jednak po przeprowadzce do Francji utrzymywał się z malarstwa. Jego kolejnym hobby było pisanie książek. • Gdy ujrzały one światło dzienne i stały się rozchwytywane Wharton porzucił uwielbiane do tej pory malarstwo i zajął się pisaniem. • Jego książki w większym stopniu zawierają przeżycia autobiograficzne, wykorzystuje w nich wiele wątków psychologicznych. • Książka "Tato" miała swoją premierę w 1981 roku.Zyskała wielka światową sławę i została zekranizowana w 1989 roku. • Głównym bohaterem książki jest John Tremont, którego poznajemy w trakcie podróży do rodzinnego domu po otrzymaniu depeszy o zdrowiu matki. John musi zaopiekować się swym ojcem w trakcie rekonwalescencji matki. Podczas pobytu spędza mile czas z ojcem, ucząc go dbania o dom i podstawowych czynności z tym związanych. Pobyt miał trwać kilkanaście dni jednak przedłużył się w czasie. Podczas gdy matka wraca powoli do zdrowia na zdrowiu podupada ojciec. Podczas badań okazuje się, że John Senior ma guza na pęcherzu. Podczas rozmowy z lekarzem młody Tremont prosi aby nie przekazywać ojcu całej prawdy, gdyż strasznie boi się on nowotworu (jego ojciec zmarł na raka). Niestety doktor Ethridge bagatelizuje sprawę i przekazuje Seniorowi całą prawdę. Niestety jak przewidywał John, ojciec źle przyjął tą informację. Poznanie prawdy spowodowało u starszego Tremonta wstrząs, po którym traci kontakt • ze światem. Zły stan zdrowia ojca przyczynia się do kolejnego ataku serca matki.Aby chronić rodzicielkę, rodzeństwo postanawia, iż jednym rodzicem będzie zajmować się Joan natomiast drugim John aż wszystko wróci do normy. • Niestety rekonwalescencja Johna Seniora jest długotrwała. Traci kontakt ze światem oraz z czynnościami fizjologicznymi a co z tym idzie konieczność hospitalizacji. W pewnym momencie John Jr. postanawia ubiegać się o zmianę lekarza prowadzącego, którym zostaje doktor Chad. Jego decyzja okazuje się słuszna. Z dnia na dzień z ojcem jest coraz lepiej. Pewnego dnia budzi się z letargu i zachowuje tak jakby był 20 lat młodszy; pełen energii i nowych pomysłów. • Wharton w książce "Tato" ukazuje dwutorowość akcji. Z jednej strony opisuje dom rodzinny i choroby rodziców z drugiej natomiast swą podróż z synem Billym do własnego domu. Relacja ojciec-syn jest tu bardzo ważna. W obu wątkach pokazuje jak ważne są więzi rodzinne. • Pewnego razu John Jr postanawia w końcu powrócić do domu, do swej żony i syna. Dużo czasu już spędził poza domem. Wyszukuje dobrego sposobu na powrót. Otóż korzysta z transportu auta do nowego właściciela. W podróży towarzyszy mu syn Billy. Podróż niestety nie odbywa się bez przeszkód (auto psuje się kilkakrotnie). Na szczęście docierają do celu w oznaczonym terminie, odbierają obiecaną gotówkę i udają się w dalszą drogę. • Podczas , gdy John Sr wraca do zdrowia jego żona postanawia wrócić do domu i swych obowiązków. Oczywiście każdy stara się ją wyręczać jak może aby nie obciążała serca. Nowe zachowanie męża wywołują u Betty złe emocje i podrażnienie. Matka jest kobietą lubiącą rządzić i wszystkich sobie podporządkowywać co źle odbija się na każdym członku rodziny. Ojciec nie umiejąc sobie z tym poradzić ucieka się do innego równoległego świata, w którym ma także rodzinę z czwórką dzieci. John Jr postanawia w tej sytuacji skonsultować sprawę z psychologiem. Po rozpoznaniu lekarz Delibro stwierdza, iż starszy Tremont choruje na schizofrenię i w momencie większego stresu przenosi się do swego drugiego życia w Cape May. Doktor uważa, iż przyczyną takiego stanu jest bliska ojcu osoba. Po konsultacjach z bliskimi Delibro oznajmia młodszemu Tremontowi, że osobą odpowiedzialną za stan ojca jest Betty i należy ich na pewien czas odseparować. Matka niechętnie się na to zgadza i początkowo to ona przenosi się do Joan. Jednak jej ciężki charakter, ciągłe wtrącanie się we wszystko powoduje wiele kłótni rodzinnych między Mario mężem Joann a Betty. Następuje zamiana ról i do córki wyprowadza się John Sr. Wszystko byłoby dobrze, gdyby Betty nie zaczęła ponownie mieszać i ingerować w życie swego męża. Pewnej nocy wykonuje do niego telefon, terroryzuje słowami i nakazuje wrócić do domu. Niestety negatywne emocje powodują, iż Tremont zapada w letarg i zostaje hospitalizowany. Po konsultacji psychologicznej z Delibro oraz doktorem Chadem dowiadujemy się, że stan ojca jest bardzo ciężki.Niestety mimo wszelkich starań nie powraca do zdrowia psychicznego i zostaje przeniesiony do domu opieki. • W pewnym momencie dwa odrębne wątki rodzinne splatają się ze sobą. John nie widząc już potrzeby przebywani w Kalifornii postanawia powrócić do swej żony. Jak już wcześniej się dowiadujemy podróżuje samochodem wraz z synem. Przed dostarczeniem auta zatrzymują się u znajomych Państwa Hillów aby zostawić swoje rzeczy. Gdy po nie wracają Rita wręcza Johnemu telegram, w którym napisane jest: "7 LIPCA TATO ZMARŁ DZISIAJ STOP POGRZEB PIĄTEK STOP TELEGRAFUJ NUMER LOTU STOP CAŁUJĘ JOAN." Po przeczytaniu telegrafu John przekazuje list Billemu i informuje go o ponownej podróży do Filadelfii. Następnie wypłakuje się w ramiona przyjaciółki. Ma żal do siebie, że tak łatwo odpuścił i wyjechał jednak czasu już nie wróci. Rita pomaga zabukować bilet po czym mężczyźni wyruszają w drogę. Podczas wspólnej rozmowy między ojcem i synem dochodzi do konfrontacji. Okazuje się, że Billy jest umówiony ze swoją dziewczyną za trzy dni w Paryżu pod płaczącą wierzbą na Ile de la Cite. Szczera rozmowa powoduje, iż John zwalnia syna z obowiązku uczestnictwa w pogrzebie. Przed terminalem rozstają się i każdy leci w swoją stronę. • "Tato"- ukazuje nam wzajemne relacje rodzinne, głównie między ojcem a synem ( John Sr-John Jr oraz John Jr- Billy), tworzą one silną więź, której żadne spory nie są w stanie zniszczyć. Wharton pokazuje, iż rodzina może liczyć na siebie w każdej sytuacji a jedynym czym może ich rozdzielić jest śmierć. • W książce spotykamy się z kilkoma miejscami akcji: • Paryż- obecny dom Johnego Jr • Filadelfia- dom rodzinny • Los Angeles- miejsce skąd odbierają auto do transportu • Vegas • Bryc- odbywają nocleg w kampingu • Utha • Kolorado • Glenwood Springs • Vail- tankowanie i śniadanie • Kansan • St Louis • i wiele innych miejscowości mijanych w podróży po Ameryce. • Bohaterowie powieści: • John Jr Tremont- główny bohater powieści, który został wzorowany na samym autorze. • William Tremont (Billy)- syn Johna Jr i Vron • Vron Tremont- żona głównego bohatera • Joanne- siostra Johna, szczęśliwa żona Marco • John Senior Tremont- ojciec głównego bohatera, chory na schizofrenię • Elizabeth Tremont (Betty, Bess)- matka Johna i Joanne, żona Johna Sr • Mario- mąż Joanne, z pochodzenia Włoch • Doktor Chad- lekarz prowadzący ojca głównego bohatera • Doktor Delibro- psychiatra od chorób wieku starczego • Rita Hill- przyjaciółka Johna z młodych lat • Pat Hill- przyjaciel Johna, mąż Rity • Doktor Ethridge- lekarz nieudolnie leczący Johna Sr Tremonta • Książkę polecam wszystkim lubującym się w powieściach Williama Whartona ale i także każdemu z osobna. Zawiera ona wątki uniwersalne i ponadczasowe dotyczące rodziny, więzi a także starości i umierania. • Kilka wartych uwagi cytatów zawartych w książce: "Starzy jesteśmy wtedy, kiedy większość ludzi wolałaby, żebyśmy już nie żyli." • • "W podróżowaniu fantastyczne jest między innymi to, że człowiek przekonuje się, ilu jest na świecie dobrych, uczynnych ludzi".